De revolutionaire dienst die zichzelf opat: het complete verhaal van Skype

Aan het begin van de eeuw deed Skype het onmogelijke - het stelde je in staat om zonder geld en grenzen te bellen en zorgde ervoor dat telecomoperatoren hun tarieven nerveus aanpasten. Maar op 5 mei 2025 drukte Microsoft eindelijk op de exit-knop. Skype gaat dicht. Het bedrijf stapt over op Teams, een universeel bedrijfsmonster voor vergaderingen, chats en samenwerking. Hoe Skype een symbool werd van een nieuwe wereld, hoe het vele doorverkopen overleefde, waarom het niet werd opgeslokt door concurrenten maar door interne transformaties, en wat het uiteindelijk onrendabel maakte. Dit is geen overlijdensbericht voor een software, maar voor een heel tijdperk van communicatie.

Een snelle overgang

• Van P2P-bestanden delen tot gratis wereldwijde gesprekken (2000-2003)
• De hoogte in: Vroege groei en uitbreiding (2003-2005)
• De eBay-deal: Een strategische vergissing? (2005-2009)
• Een nieuwe adem: Een intermezzo met private equity (2009-2011)
• De gok van 8,5 miljard dollar van Microsoft: Integratie en transformatie (2011-2017)
• Messenger-competitie en teamgroei (2017-2024)
• Het doek: de sluiting in 2025 en Skype's blijvende nalatenschap
• De bottom line: van verstoring naar digitale geschiedenis

Van P2P-bestanden delen tot gratis wereldwijd bellen (2000-2003)

Het verhaal van Skype begint waar de Zweedse ondernemer Niklas Zennström en de Deen Janus Friis elkaar ontmoeten. Eind jaren '90 werkten ze allebei voor Tele2, een groot telecommunicatiebedrijf in Zweden. Friis had toen nog geen diploma, maar hij kon wel zelf programmeren en had een hackersmentaliteit, dus bood Sennström hem een baan aan bij de klantenservice. Zo is het allemaal begonnen.

Samen probeerden ze verschillende online projecten uit - de provider Get2Net, de portal Everyday.com - maar dat was niet genoeg. Ze wilden iets dat het spel echt zou veranderen. En dat deden ze - in januari 2000 lanceerden ze Kazaa vanuit hun appartement in Amsterdam. Het was een file-sharing service die door miljoenen mensen werd gebruikt om een liedje, een film of iets niet helemaal legaals te downloaden.

Kazaa was gebaseerd op FastTrack, een protocol dat het tweetal in 2001 zelf had ontwikkeld.

En het werd een echte hit. En toen, zoals dat gaat met hits, kwamen er rechtszaken, klachten en muziekmaatschappijen die rechtszaken aanspanden.

Het liep allemaal slecht af: de zaak werd verkocht aan Sharman Networks en de oprichters kregen zelf een klap in hun portemonnee - het bedrag aan gerechtelijke schikkingen liep op tot meer dan 100 miljoen dollar. Maar in ruil daarvoor kregen ze begrip: P2P is macht. En deze macht moet verstandig worden gebruikt.

De magische code voor Kazaa, en later Skype, werd gemaakt door vier Estse ingenieurs: Ahti Heinla, Priit Kasesalu, Jaan Tallinn en Toivo Annus. De eerste drie waren schoolvrienden die al sinds de jaren 80 spellen ontwikkelden bij Bluemoon Interactive. Ze waren al getest bij Everyday.com, dus het was slechts een kwestie van tijd voordat ze werden uitgenodigd voor een serieuzer project. Annus leidde het eerste kantoor in Tallinn en was betrokken bij belangrijke onderdelen van de netwerkarchitectuur.

Hetzelfde "eureka-moment!" gebeurde in de zomer van 2002. Na alle gevechten met Kazaa besloot het team P2P opnieuw te bekijken.

In plaats van bestanden werd het spraak. Geen tarieven, geen traditionele telefooninfrastructuur. Alleen internet en gesprekken.

Het idee is van Fris en Annus, en het werd meteen een technische en zakelijke oplossing - zonder het risico om elk muziekbedrijf aan te klagen.

De technologische essentie is VoIP, maar niet via een klassiek servergebaseerd systeem, maar via hun eigen gedecentraliseerde P2P-netwerk gebaseerd op FastTrack. De ontwikkeling is gedaan in Delphi, C en C++ - alles is serieus, zonder scripts of achterdeurtjes.

Zelfs de naam ademt deze P2P-geest. In eerste instantie waren we van plan om het Sky Peer-to-Peer te noemen, daarna hebben we het afgekort tot Skyper, maar de domeinen die we nodig hadden waren al bezet. Daarom lieten we gewoon één letter weg uit de naam en Skype was geboren. De domeinen Skype.com en Skype.net werden geregistreerd in april 2003.

Na alfatests in de lente van 2003 werd op 29 augustus de eerste publieke bèta vrijgegeven. Skype Technologies SA werd geregistreerd in Luxemburg, maar de kernontwikkeling bleef in Tallinn. En binnen een paar weken besefte iedereen dat er iets heel groots was geboren.

De afhankelijkheid van het Estse team benadrukte ook de vroege globalisering van tech-talent, bewees dat wereldveranderende technologieën ver van Silicon Valley kunnen ontstaan en markeerde het begin van wat het bloeiende tech-ecosysteem van Estland zou worden, dat vaak de"Skype Maffia" wordt genoemd.

De hoogten veroveren: Vroege groei en empowerment (2003-2005)

De lancering van Skype was een zeldzaam geval van een "succes op de eerste dag". Op 29 augustus 2003 werd de app meer dan 10.000 keer gedownload. Een paar maanden later waren het er al meer dan een miljoen.

Mensen hadden meteen door wat het belangrijkste voordeel was: gratis telefoongesprekken van hoge kwaliteit via het internet.

De geografie was wereldwijd, de vereisten waren minimaal en communicatierekeningen waren plots optioneel. Dit was een tektonische verschuiving. Janus Fries zei het zelfs profetisch: "Op een dag zullen mensen zeggen 'ik Skype je' in plaats van 'ik bel je'.

Het team begon al snel nieuwe functies toe te voegen: instant messaging, bestandsoverdracht, en dit alles bevond zich nog in de beginfase. In oktober 2004 had Skype al 1 miljoen gelijktijdige gebruikers en werden er meer dan 2 miljard minuten gebeld. In juni 2005 bereikte het aantal Skype-naar-Skype gesprekken 10 miljoen en toen eBay het spel betrad, waren er al ongeveer 50 miljoen gebruikers.

Investeerders hielden zich ook niet afzijdig. Nog voor de lancering in 2002 ontving het project 250.000 dollar. In augustus 2003 ontving het een tweede financieringsgolf, en in maart 2004 een vette A-ronde van $18,8 miljoen van Draper Fisher Jurvetson en Index Ventures. Bessemer deed ook mee met $1-2 miljoen. Het totale bedrag van de eerste fase was ongeveer $20 miljoen, dat werd besteed aan wereldwijde expansie.

Natuurlijk moesten we op de een of andere manier geld verdienen. In 2004 lanceerden we SkypeOut, een dienst waarmee mensen voor weinig geld naar gewone nummers konden bellen. Je kon per minuut betalen of een abonnement nemen (bijvoorbeeld $2,95 per maand voor onbeperkt bellen naar de VS). Het werd "freemium" genoemd - deels gratis, deels betaald. En het werkte: in de eerste drie jaar zorgde het model voor 70 miljoen gebruikers en 35 miljoen dollar inkomsten per kwartaal.

Het team breidde actief uit naar alle platformen. In augustus 2004 werd een Mac-versie uitgebracht en in februari 2005 een Linux-versie. En toen kwam de bom: videobellen. Eerst in de bètaversie van Skype 2.0 in 2005, en in januari 2006 officieel voor Windows. In de herfst van datzelfde jaar werd het ook uitgebracht voor Mac. Het beeld werd meteen het belangrijkste argument voor Skype.

Voor telecomoperatoren was het een koude douche. Skype werd een"nachtmerrie voor operatoren" genoemd. Zijn gedecentraliseerde architectuur maakte het mogelijk om infrastructuur, tarieven en andere communicatieroutines te omzeilen. In 2008 controleerde de dienst 8% van de markt voor internationale gesprekken en later zelfs 40%. Maar de hele revolutie was niet alleen gebaseerd op tarieven - het was ook gebaseerd op technologie: Dankzij de P2P-architectuur kon de dienst meegroeien met de gebruikers zonder miljoenen uit te geven aan servers.

Het was de bundel: peer-to-peer + gratis bellen + betaalde goodies die de formule werd voor Skype's vroege succes.

De eBay-deal: Een strategische vergissing? (2005-2009)

In september 2005, slechts twee jaar na de lancering, werd Skype overgenomen door eBay. De online veilinggigant betaalde 2,6 miljard dollar in contanten en aandelen. En als Skype ook de "juiste resultaten" had laten zien, had het totale bedrag meer dan 4 miljard dollar kunnen bedragen. Ja, dat klopt, vier. Voor een VoIP-app die op dat moment veel gebruikers had, maar geen direct verband met een winstgevend bedrijf.

Meg Whitman, de toenmalige CEO van eBay, droomde ervan om eBay, PayPal en Skype te combineren tot een soort "supersysteem": kopers en verkopers zouden kunnen praten via video, spraakberichten uitwisselen zoals "WhatsApp op zijn best", en elkaar nog meer vertrouwen. Alles zag er prachtig uit op de dia's. Bovendien werd gezegd dat Google en News Corp. ook op Skype's deur klopten, dus besloot eBay geen tijd te verliezen om ervoor te betalen als een zeldzame dinosaurusmunt.

Analisten krabden zich toen achter de oren. Ze zeiden dat dit totaal verschillende werelden waren: een platform voor de verkoop van gebruikte tv's en een dienst voor bellen via internet. In tegenstelling tot PayPal, dat transacties juist versnelde, was Skype op eBay alsof je een videogesprek voerde in een supermarkt - best cool, maar waarom?

Al snel bleek dat de twijfels gerechtvaardigd waren.

Er was geen integratie, gebruikers bleven elkaar e-mails sturen en Skype bleef een apart eiland in de oceaan van eBay. Dit was een klassiek geval van de "synergieval" - wanneer je koopt voor verwachtingen en hoofdpijn krijgt.

Toch bleef Skype groeien: 100 miljoen gebruikers in 2006, een half miljard downloads in 2007, videogesprekken, sms, Skypecasts, Skype To Go en zelfs een zakelijke versie. Maar financieel zag het er veel minder rooskleurig uit. In 2007 gaf eBay officieel toe dat we te veel hadden betaald. En schreef $1,4 miljard af, waarvan $530 miljoen aan bonussen die Skype nooit had verdiend.

Hoewel de dienst 195 miljoen dollar opbracht in 2006 en 551 miljoen dollar in 2008, bleef de "synergie" in theorie. De leiding veranderde regelmatig en in 2008 verlieten oprichters Zennström en Fries het project en stapten over op een nieuwe droom - het videoplatform Joost (dat, spoiler alert: niet van de grond kwam).

In februari 2008 kwam Josh Silverman, Skype's vierde CEO in drie jaar, aan het roer. Hij ruimde de boel een beetje op: hij verwijderde overbodige zaken, concentreerde zich op video en slaagde erin om in de herfst van 2008 één miljard downloads te bereiken. Maar zelfs onder hem werd Skype nooit een onderdeel van het eBay-imperium. Gewoon een buurman op kantoor die een andere taal spreekt.

Nieuwe adem: Het private equity intermezzo (2009-2011)

In maart 2008 kreeg eBay een nieuwe CEO, John Donahoe, die zich snel realiseerde wat analisten al die tijd al hadden gezegd: Skype stond in de weg. In april 2009 verklaarde hij ronduit dat het bedrijf van plan was Skype af te splitsen en voor te bereiden op een beursgang in 2010. Eerlijk en direct: "Skype is een goed zelfstandig bedrijf, maar het past niet bij onze e-commerce en online betalingen."

Maar in plaats van een beursgang kwam er een ander scenario: private equity. In september 2009 verkocht eBay een meerderheidsbelang in Skype (aanvankelijk 65%, later 70%) aan een consortium onder leiding van Silver Lake Partners. De deal omvatte ook Andreessen Horowitz (toen een jong durfkapitaalfonds), Index Ventures en het Canadese pensioenfonds CPPIB. De totale waardering van het bedrijf is $2,75 miljard. eBay ontving $1,9 miljard in contanten, nog eens $125 miljoen aan verplichtingen en behield 30-35% van het kapitaal.

Op dit moment leek alles op een frisse start... totdat er een skelet uit de kast kwam. Joltid, een bedrijf van Skype-oprichters Niklas Zennström en Janus Fries, was eigenaar van de patenten voor de P2P-technologie van Skype. En eBay leasede het alleen maar. En zodra de deal met investeerders werd aangekondigd, spande Joltid een rechtszaak aan om de licentie te beëindigen. Dat wil zeggen, heel Skype dreigde zijn kern te verliezen.

Dit "patentminimum" werd een grote troef voor de oprichters.

In november 2009 bereikten de partijen een overeenkomst: Skype kocht alle rechten op de P2P-technologie en in ruil daarvoor kregen Zennström, Fries en hun partners 14-15% van de aandelen van het bedrijf en keerden ze terug in de raad van bestuur. De comeback was spraakmakend - en strategisch belangrijk.

Het hielp Skype met zijn herstel. Het was een klassiek private equity-scenario: neem een probleembedrijf, los juridische en structurele knopen op, stel een nieuw team samen en draai het bedrijf om. In oktober 2010 werd Tony Bates, een voormalig Cisco-bestuurder, CEO. Hij vertrouwde op mobiele platforms - slechts twee dagen na de release van de iPhone-versie waren er al meer dan een miljoen downloads - en video als belangrijkste "feature".

Het aantal gebruikers groeide snel: eind 2009 kwamen er dagelijks 380.000 nieuwe gebruikers bij. Ook de inkomsten groeiden: 740 miljoen dollar in 2009, 860 miljoen dollar in 2010. Er waren ongeveer 170 miljoen actieve of verbonden gebruikers, hoewel slechts 8-9 miljoen van hen betaalden.

In augustus 2010 diende Skype officieel een aanvraag in voor een beursgang, met de bedoeling 100 miljoen dollar op te halen. In de eerste helft van 2010 bedroegen de inkomsten 406,2 miljoen dollar (+25% j-o-j), maar de nettowinst daalde tot 13 miljoen dollar door rente op de schuld na de overname.

Maar dit alles is slechts een voorproefje. De beursgang heeft nooit plaatsgevonden. Er verscheen een nieuwe koper aan de horizon. Een grote. En heel bekend.

Het bod van 8,5 miljard dollar van Microsoft: Integratie en transformatie (2011-2017)

In mei 2011 maakte Microsoft het nieuws bekend: het bedrijf kocht Skype voor 8,5 miljard dollar. Er werd niet geboden. Het was op dat moment de grootste deal in de geschiedenis van Microsoft en een winstgevende exit voor investeerders van Silver Lake en eBay, die iets eerder aan een beursgang hadden gedacht. De deal werd officieel gesloten in oktober 2011 na goedkeuring door de regelgevende instanties.

De toenmalige CEO van Microsoft, Steve Ballmer, beschreef het als "het creëren van de toekomst van real-time communicatie". Het idee was ambitieus: Skype moest Microsofts ecosysteem versterken - van Lync voor bedrijven tot Outlook, Xbox Live en zelfs Windows Phone. Het pakket omvatte 170 miljoen actieve gebruikers en een wereldwijd herkenbaar merk. En natuurlijk een kans om Microsofts positie in het mobiele en VoIP-segment te verbeteren.

Het was ook "als wij het niet zijn, dan Google of Facebook".

Beide concurrenten (en ook Yahoo! en Cisco) zouden ook interesse hebben in Skype. Microsoft kon het zich niet veroorloven om zo'n troef in het vijandelijke kamp te laten belanden, dus betaalde het te veel - en veel te veel. Per slot van rekening is 8,5 miljard dollar 10 keer Skype's omzet in 2010 (860 miljoen dollar) en drie keer de waardering tijdens de vorige verkoop.

Analisten begonnen meteen te rekenen: met een operationeel verlies van $7 miljoen in 2010 leek het op een deja vu met de mislukte overname van aQuantive. Sceptici zeiden dat het duur en zinloos was, terwijl optimisten zeiden dat het strategisch juist was. Om deze deal te laten renderen, moest Skype snel groeien en grote winsten genereren.

Microsoft creëerde een aparte Skype divisie, geleid door Tony Bates, en beloofde veel - ondersteuning voor Mac, Linux, Android en iOS zou niet verdwijnen. De openheid van het platform - althans in woorden - bleef.

De grote fusies begonnen. In 2013 sloot Microsoft Windows Live Messenger en plaatste alle gebruikers over naar Skype. Op het zakelijke front werd Lync samengevoegd met Skype en in 2015 omgevormd tot Skypefor Business. Skype werd geïntegreerd in Outlook, Xbox (vooral met Kinect), Windows Phone en Windows 8/8.1, waardoor het de standaard app werd.

Maar het belangrijkste gebeurde achter de schermen: Microsoft is geleidelijk afgestapt van Skype's P2P-architectuur. Het gedistribueerde model, dat ooit stabiliteit en besparingen bood, begon te falen in het mobiele tijdperk. P2P-clients trokken de batterijen van smartphones leeg, synchronisatie werkte niet zoals het moest en het toevoegen van nieuwe functies op alle apparaten werd een uitdaging.

Dus in 2012 begon Microsoft zijn eigen datacenters met "supernodes" in te zetten en in 2013 begon het actief de backend van Skype naar Azure te verplaatsen. In 2017 was de service eindelijk naar de cloud verhuisd: chat, gesprekken, gebruikersidentificatie - alles werkte op de nieuwe microservice-architectuur. Ze verhuisden zelfs 140 terabytes aan data per regio naar Azure Cosmos DB.

De officiële verklaring was om de stabiliteit, snelheid en schaalbaarheid te verbeteren. En ook om nieuwe dingen te lanceren zoals Skype Translator of een botplatform. Sommigen hebben dit bekritiseerd als een manier om te centraliseren en daardoor de privacy te verminderen. Maar in het tijdperk van mobiel en de cloud was het onvermijdelijk. P2P was goed in het begin, maar om te overleven in de nieuwe wereld moest Skype onherkenbaar veranderen.

In 2016 sloot Christopher Lloyd, bekend van de Back to the Future-trilogie, zich aan bij de promotiecampagne van Skype.

en Paul McCartney:

Messenger-competitie en teamgroei (2017-2024)

Zelfs na de migratie naar de wolken en de volledige integratie in het Microsoft-ecosysteem begon Skype halverwege de jaren 2010 zijn houvast te verliezen. De communicatiewereld veranderde snel. WhatsApp, Facebook Messenger, WeChat - de eerste golf van mobiele messengers - namen het over als de belangrijkste manier van communiceren. En niet alleen tekst: spraak, video, stickers, boemerangs - alles in één pakket. Apple, met zijn FaceTime, zat ook stil op miljoenen iPhones en had geen applicaties van derden nodig.

Tegen deze achtergrond zijn er nieuwe spelers opgestaan. Zoom - minimalistisch, snel en stabiel - werd een fenomeen, vooral tijdens de 2020 pandemie. Google sliep niet - het veranderde Hangouts in Google Meet.

De markt begon op een druk feest te lijken en Skype leek op een gast die in 2010 vergeten was zich om te kleden.

In plaats van te evolueren, was het aan het woelen en draaien. In 2017 besloot Skype "jong" te worden en voegde functies in Snapchat-stijl toe: verhalen, hoogtepunten en andere visuele grappen. Gebruikers reageerden scherp: de kijkcijfers in de App Store kelderden, functies werden complexer en basisdingen werden dieper weggestopt. En dit alles tegen de achtergrond van technische storingen: bevriezen, synchronisatie tussen apparaten, gesprekken die afbraken bij het woord "hallo".

En de belangrijkste concurrent, zo bleek, was niet eens Zoom. Het was Microsoft Teams. In 2017 lanceerde het bedrijf Teams, aanvankelijk als antwoord op Slack. Maar daarna ging het platform in de aanval en betrad het het territorium van Skype. Diepe integratie met Microsoft 365, agressieve promotie en snelle groei: in december 2023 had Teams 320 miljoen maandelijkse actieve gebruikers. En wat erger is voor Skype, is dat Teams in 2021 ook voor thuisgebruik werd gepositioneerd. Kortom: "Bedankt Skype, maar we hebben nu onze eigen favoriet."

Skype verloor zijn momentum. Aan het begin van de pandemie (maart 2020) had het 40 miljoen dagelijks actieve gebruikers, drie jaar later waren dat er 36 miljoen. En dat in een tijd waarin videocommunicatie het nieuwe normaal is geworden. Het aandeel in de markt voor videogesprekken daalde tot 6,6% in 2021. Zoom, ter vergelijking, is momenteel de leider met een enorme marge.

Kortom: Skype, dat ooit de regels van het spel brak, is het slachtoffer geworden van de nieuwe regels. Het had geen tijd om zich aan te passen aan de wereld van smartphones en clouds. Zijn concurrenten lanceerden gesprekken met één klik zonder registratie, terwijl Skype bleef steken in een complex oud model.

Skype zat ingeklemd tussen mobiele boodschappers, Teams en zijn eigen verouderde oplossingen.

Van een symbool van de digitale revolutie veranderde het in een app die we alleen per ongeluk openen door op de verkeerde snelkoppeling te klikken.

Het gordijn gaat open: de sluiting van 2025 en Skype's blijvende nalatenschap

Microsoft heeft bevestigd wat al lang in de lucht hing: Skype zal de arena voorgoed verlaten. De reden is de unificatie van communicatiediensten en het vertrouwen op Microsoft Teams als universeel communicatieplatform.

Dit is wat er gaat gebeuren:

• Verhuizen naarTeams: je kunt inloggen met dezelfde referenties, de meeste chats en contacten worden automatisch overgezet.
• Wat niet wordt overgezet: accountgeschiedenis van werk/studenten, privégesprekken en Skype for Business-geschiedenis.
• Gegevensexport: beschikbaar tot januari 2026. Daarna worden ze permanent verwijderd.
• Betaalde functies: In-app aankopen worden niet langer ondersteund. Credits blijven geldig tot het einde van de termijn, maar niet later dan 3 april 2025.
• Cross-platform: communicatie tussen Skype- en Teams-gebruikers werkt tot 5 mei.

Waarom gesloten:

Skype was niet bestand tegen de concurrentie van mobiele messengers, technische schuld van P2P-architectuur en interne concurrentie met Teams. De tijd is voorbij.

Maar Skype laat een krachtige erfenis achter:

• Betaalbaarheid: internationale gesprekken werden gemeengoed.
• Popularisering van VoIP en video: maakte de weg vrij voor Zoom, Meet, FaceTime.
• Technologie: P2P op wereldwijde schaal, doorbraken in codecs (SILK, Opus).
• "Skype-maffia": Estse financiers lanceerden een nieuwe golf startups - Wise, Bolt, Veriff, Starship.
• Cultuur: Skype werd synoniem met videogesprekken lang voor de pandemie.

Skype verdwijnt niet zomaar - het voltooit een cyclus en verandert een heel tijdperk van digitale communicatie.

De bottom line: van doorbraak tot digitale geschiedenis

Skype is een verhaal van opkomst, ondergang en transformatie. Gebouwd op de P2P-ervaring van Kazaa, maakte de dienst internationale communicatie betaalbaar en doorbrak het effectief het model van traditionele telefonie. Maar na een golf van succes leidden miljardendeals, bedrijfsoorlogen, een herstructurering naar de cloudservices van Microsoft en uiteindelijk de concurrentie met Teams en Zoom tot een logisch einde: Skype werd gesloten op 5 mei 2025. De nalatenschap gaat niet alleen over gesprekken, maar ook over een culturele en technologische revolutie: VoIP in de mainstream, de geboorte van de Estse startup maffia en een nieuw tijdperk van wereldwijde digitale communicatie. Skype ging weg, maar het veranderde alles.

Voor wie meer wil weten

• Technologieën uit een heel ver weg sterrenstelsel: hoe Star Wars de mensheid beïnvloedde
• Van Sony tot Xiaomi: hoe de geografie van de elektronicaproductie in 30 jaar twee keer is veranderd
• Van een mislukte rijstkoker tot de triomf van de PlayStation: het verhaal van Akio Morita
• Het verhaal van Kevin Mitnick: de beroemdste hacker ter wereld
• Het verhaal van John Carmack: de vader van alle shooters